سیاست توسعه منطقه‌ای نوآوری در اتحادیه اروپا

ضرورت توسعه فناوری و نوآوری منطقه‌ای به عنوان یک اصل در توسعه مناطق کشور مورد پذیرش همگان است و با در نظر گرفتن توجه بیش از پیش سیاست‌گذاران و مسئولان کشور به مباحث توسعه منطقه‌ای، درک صحیح از حدود و زوایای این مفهوم ضرورت دارد تا بر اساس آن بتوان به تحلیل‌ها و پیشنهادهای سیاستی مناسب پرداخت. سیاست‌های نوآوری منطقه‌ای از منظر گذار تاریخی و ابزارهای مورد استفاده، در چهار نسل (مرحله) متوالی ظهور یافتند. همزمان با نسل سوم سیاست‌های منطقه‌ای نوآوری و متناسب با مبانی نظری نظام نوآوری منطقه‌ای، در اتحادیه اروپا، استراتژی‌هایی مانند «برنامه فناوری منطقه‌ای»1 (که بعدها تحت عنوان استراتژی نوآوری منطقه‌ای2 شناخته شد)، «استراتژی‌ها و زیرساخت‌های انتقال فناوری و نوآوری منطقه‌ای»3، «پروژه انتقال فناوری»4 و «سیاست توسعه پژوهش و فناوری»5 ایجاد شدند. آخرین نسخه این استراتژی‌ها تخصصی‌سازی هوشمند نام گرفته است. در این استراتژی با تکیه بر قابلیت‌های منطقه، به دنبال تقویت مزیت‌های رقابتی منطقه، همچنین کشف کارآفرینی‌های نوظهور در وسعت بین‌المللی است. استراتژی‌های پژوهش و نوآوری با هدف تخصصی‌سازی هوشمند6، استراتژی‌های ملی یا منطقه‌ای نوآوری است که اولویت‌ها را به منظور ساخت مزیت رقابتی از طریق توسعه و تطبیق پژوهش و نوآوری در راستای نیازهای کسب‌وکار برای استفاده از ‌فرصت‌های در حال ظهور و توسعه بازار به شیوه‌ای منسجم مشخص می‌کند، که در این صورت از تکرار و تلاش‌های جداگانه اجتناب می‌شود. در این مقاله تلاش خواهد شد ضمن مفهوم‌شناسی این استراتژی، زمینه سیاستی مورد نظر و همچنین ابعاد و مراحل آن تشریح شود